کاربرد تکنیک های آسپتیک در آزمایشگاه سلولی و میکروبیولوژی
تکنیک های آسپتیک در آزمایشگاه و خصوصا کار با سلول بسیار اهمیت دارند.در واقع تکنیک هایی هستند که نقش گندزدایی را ایفا می کنند و هدف این تکنیک ها جلوگیری از ورود هرگونه آلودگی به منطقه ایست که نباید آلوده باشد و به اینصورت است که آلودگی را در محیط کشت سلولی به حداقل می رسانیم.
تکنسین ها از تکنیک های آسپتیک در اتاق های جراحی ، کلینیک ها ، مراکز مراقبت سرپایی و سایر مراکز مراقبت های بهداشتی استفاده می کنند.
تا قبل دهه ۱۹۷۰ شرایط اولیه ای وجود داشت که فقط محدود شده بود به تمیز کردن محیطی که داخل آن کار می کردند پس از آن هود هایی طراحی شد، به نام هود اولیه که آن هم تاثیر چندانی در جلوگیری از آلودگی های خارجی نداشت. اما هود های امروزی توانستند شرایط باز و ایمنی را برای انجام کارهایی که نیاز به ممانعت از ورود عوامل خارجی به محیط کارمان بود را مهیا کنند.
تکنیک های آسپتیک– روش هایی که استفاده از آنها تا حد زیادی مانع ورود آلودگی های خارجی به فضای کشت سلولی می شود:
- حتما بر حسب نوع سلول و میزان ایمنی که انتظار داریم باید با یکی از هود های کلاس1 ، 2 و یا 3 کار کنیم.
- به طور مرتب با چک کردن از طریق چشم محیط کشت را از لحاظ PH و رنگ محیط کشت چک می کنیم.
- تا جایی که ممکن است از آنتی بیوتیک ها تو محیط کشت استفاده نکنیم زیرا همیشه آلودگی های محیط را پنهان می کنند.
- از تقسیم کردن تجهیزات و لوازم آزمایشگاهی با افراد دیگر خودداری کنیم به این دلیل که با این کار آلودگی را پخش می کنیم.
- به هیچ عنوان چیزی را که مطمئن نیستیم استریل نیست را نباید به محیط کشت وارد کنیم.
- از نور UV می توانید برای استریل کردن فضای کاریتان استفاده کنید ولی فراموش نکنید که اسپور ها به نور UV مقاوم هستند.
- همیشه سطح کارتان را با الکل ۷۰٪ ضدعفونی کنید.
- توجه کنید که چیزی نباید جلو جریان هوا و فیلتر هایی که در هود بیولوژیک تعبیه شدند را بگیرد.
- استفاده از ماسک و روپوش آزمایشگاه و همچنین صحبت نکردن در فضای آزمایشگاه نکات اساسی هستند که باید به آنها توجه کرد چرا که باعث پراکنده شدن آلودگی مایکوپلاسما از راه دهان می شود.
- به هیچ عنوان بطری و یا فلاسک ها یی که در آن ها باز است را به طور عمودی قرار ندهیم.
- وقتی با پتری دیش ها کار می کنید سعی کنید لبه های پلیت را لمس نکنید.
- داخل ظرفی را که می خواهید محیط بریزید تا لبه پر نکنید.
- حتما ماهی یکبار برای جلوگیری از آلودگی های قارچی، انکوباتور را با دترجنت ها شست و شو دهید.
نکاتی که گفته شد، جزء آن دسته از نکات اساسی و مهمی هستند که با رعایت کردنشان می توانیم آلودگی سلولی را به حداقل برسانیم که به این موارد تکنیک های آسپتیک گفته می شود.
برای یادگیری تکنیک های آسپتیک برای کار در آزمایشگاه کشت سلول و میکروبیولوژی
از طریق لینک دوره های آموزشی تخصصی آزمایشگاه برای کارآموزی کشت سلول و میکروبیولوژی اقدام نمایید.
تفاوت تکنیک های آسپتیک با استریل
تکنیک های آسپتیک، روش هایی هستند که برای کاهش آلودگی و جلوگیری از گسترش آن استفاده می شود و بیشتر جنبه ی محافظتی دارد اما در روش استریل کردن محیط ما فاقد هرگونه آلودگی است چرا که در فرآیند استرلیزاسیون هر گونه میکروب و آلودگی از بین خواهد رفت.
تکنیک های آسپتیک در صنایع غذایی، محیط زیست، داروسازی، پزشکی و دندانپزشکی و حتی منازل(از زمان شیوع COIVD-19) نیز مورد استفاده قرار می گیرند. از جمله موارد دیگری که استفاده می شوند عبارتند از:
جابجایی تجهیزات جراحی، کمک به تولد نوزاد با زایمان طبیعی، کار با کاتترهای دیالیز و انجام دیالیز، قرار دادن لوله قفسه سینه، قرار دادن کاتتر ادراری، قرار دادن خطوط مرکزی وریدی (IV) یا شریانی، قرار دادن سایر دستگاه های تخلیه، انجام تکنیک های مختلف جراحی
3 نوع از آلودگی آزمایشگاهی که با تکنیک های آسپتیک رفع می شوند:
1- آلودگی های قارچی و باکتریایی
بکارگیری روش های استریل و در مواقع لزوم استفاده از آنتی بیوتیک های مناسب، روش مناسبی برای جلوگیری از آلودگی های باکتریایی، قارچی و مایکوپلاسمایی است. با وجود این همیشه باید محیط کشت را از نظر آلودگی بررسی کرد تا بتوان در موقع مناسب مانع گسترش آلودگی به سلول های دیگر را گرفت. قانون کلی این است که اگر محیط کشتی آلوده شده باید آن آن سریعا از بقیه ی سلول ها جدا کرد و از بین برد.
-
در مورد تشخیص و مقابله با آلودگی های قارچی و باکتریایی بیشتر بخوانید
2- آلودگی های ویروسی
بعضی از تیره های سلولی مثل سلول های دگرگون شده با ویروس اپشتن بار، بطور درون زاد حاوی ویروس هستند و ذرات ویروسی را به محیط رشد خودشان ترشح می کنند یا آنتی ژن های ویروسی را در سطح خودشان بیان می کنند. درعمل این تیره های سلولی آلوده درنظر گرفته نمی شوند اما سرم جنین گاوی یک منبع بالقوه آلودگی با ویروس اسهال ویروسی گاوی است.
-
در مورد راهکارهای مهم جهت مقابله با آلودگی های ویروسی در آزمایشگاه بیشتر بخوانید
3- آلودگی با مایکوپلاسما:
یکی از مهمترین آلودگی های رایج در کشت سلول، آلودگی با مایکوپلاسماست. این آلودگی با میکروسکوپ نوری قابل تشخیص نیست و معمولا جز علائمی که نشان از کاهش یا اختلال در رشد در محیط کشت سلول ها دارد، قابل شناسایی نیست و ما مجبوریم که خودمان تستهای تشخیصی را انجام دهیم.
-
در مورد رفع آلودگی مایکوپلاسما در آزمایشگاه کشت سلولی بیشتر بخوانید
