دست نوشته های سرقت شده داروین 22 سال پس از سرقت به کتابخانه دانشگاه کمبریج برگشت!
پس از گذشت بیست و دو سال از مفقود شدن یک جفت دفترچه یادداشت از تفکرات اولیه چارلز داروین از کتابخانه دانشگاه کمبریج، حدود یک ماه پیش در روز نهم مارس 2022 این دفترچه ها همراه با یادداشتی برای کتابدار دانشگاه کمبریج تحت عنوان «عید پاک مبارک» بازگردانده شد.
خانم جسیکا گاردنر، کتابدار دانشگاه کمبریج در سال 2020 یک کمپین تبلیغاتی بین المللی را برای بازیابی دفترچه های سرقت شده داروین را رهبری کرد. به گفته ایشان این دفترچهها پر از دست نوشته های داروین و طرحهای مربوط به سال 1837، از جمله نقاشی معروف «درخت زندگی» که نشان می دهد چگونه گونه های مرتبط می توانند از یک جد مشترک جدا شوند و فرآیند تفکر او را هنگام شروع طرحریزی ایدههایی که بعداً به نظریههای مشهور جهانی از جمله انتخاب طبیعی، تبدیل شدند، بوده است.
در روز نهم مارس شخصی ناشناس در بیرون از دفتر کتابخانه و در نقطه ای که بدون دوربین است، یک کیسه هدیه صورتی روشن گذاشت. دکتر جسیکا گاردنر و همکارانش ابتدا جعبه آبی اصلی را که از آرشیو گرفته شده بود را شناختند. سپس در داخل یک پاکت قهوهای، دفترچههایی را که مدتها دنبال آن بودند، به همراه یادداشت تایپشدهای که عید پاک را به او تبریک میگوید، پیدا کردند.
پلیس، که همچنان تحقیقات را ادامه می دهد، به دانشگاه دستور داد قبل از برداشتن دفترچه ها از پوشش پلاستیکی منتظر بمانند که کارشناسان حفاظت با ظرافت آنها را از غلاف خارج کنند. آنها همراه با تیمی از کارشناسان، تمامی صفحات از هر دو کتاب را بررسی کردند و به دنبال آسیب یا صفحات گم شده بودند.
جیم سکورد، مدیر پروژه مکاتبات داروین دانشگاه که نوشتههای این دانشمند را جمعآوری کرده است، از جمله کسانی بود که این نوتبوکها را مدیریت میکرد و در دهه 1990 قبل از ناپدید شدن، آنها را نیز مدیریت میکرد. او گفت که بلافاصله پس از پیدا شدن، مشخص شد که آنها واقعی هستند و در شرایط خوبی و بدون هیچ صفحه ی از دست رفته نگه داشته شده اند. وی گفت احتمال جعل نبود چرا که جعل چندین نوع جوهر، کاغذ کهنه یا گیره های روی صحافی چرمی بسیار دشوار است، چه برسد به جعبه ای که از بایگانی وارد شده بود!
این دفترچه ها در اتاقهای محکم مجموعههای ویژه کتابخانه نگهداری میشد، جایی که کمیابترین و با ارزشترین اقلام مجموعه آن نگهداری میشود. در سپتامبر 2000 برای عکسبرداری از آنجا خارج شدند. کارکنان کتابخانه مدتها فکر میکردند که آنها به سادگی در میان مجموعه عظیم حدود 10 میلیون کتاب و اشیاء آن جا افتادهاند اما یک ماه بعد، پس از یک جستجوی جامع، کتابخانه اعلام کرد که جعبه کوچکی که حاوی دو دفترچه بود گم شده است. سالها جستجوی بیثمر باعث شد که مسئولین کتابخانه و کارشناسان سرقت میراث فرهنگی به این نتیجه برسند که به احتمال زیاد به سرقت رفتهاند.
پلیس در کمبریج در بیانیهای گفت که تحقیقات همچنان باز است و افزود: «ما خوشحالی هستیم که این دفترچه های گرانقیمت اکنون به جای خود بازگشتهاند». هیچ راهی وجود ندارد که بفهمیم چه چیزی باعث شده است که یک نفر دفترچه ها را پس بدهد. اما دکتر گاردنر گفت که او معتقد است کمپین درخواست عمومی در سال 2020، که باعث پوشش رسانه ای در سراسر جهان، از جمله مقاله ی خانم مگان سپسیا در نیویورک تایمز شد، می توانست یک عامل باشد(فراخوان عمومی همزمان با سالگرد انتشار اثر مهم داروین، “درباره منشاء گونه ها” در 24 نوامبر 1859 آغاز شد).
چارلز داروین برای مردم سراسر جهان بسیار مهم است. آرشیو دانشگاه شامل هزاران نامه او است، اما او گفت: “این دو بسیار مهم هستند.” محتویات دفترچهها(یادداشت های سفر با کشتی بیگل و اطلاعات مربوط به درخت زندگی) مدتها دیجیتالی شده بود، بنابراین محققان میتوانستند کلمات و تصاویر او را حتی زمانی که خود کتابها گم شده بود، مطالعه کنند.
