✍ شمارش گلبول های سفیدخون (Whit Blood Cell) و عوامل موثر بر تغییر مقادیر آنها در بدن

گلبولهای سفید (لوکوسیت ها) در مغز استخوان، تیموس، گره های لنفاوی و طحال تولید می شوند و کلیه اجزای یک سلول  جانوری را دارند و همه نوع فعالیتهای حیاتی را انجام می دهند. لوکوسیت ها بخشی از دستگاه ایمنی بدن هستند و بدن را در برابر بیماری های عفونی محافظت می‌کنند.   تعداد گلبولهای سفید در هر میلیمتر مکعب خون انسان در حدود هفت هزار است که در مقایسه با تعداد گلبولهای قرمز این مقدار بسیار کم است. گلبولهای سفید به دو گروه گرانولوسیت (دانه دار) و آگرانولوسیت (بدون دانه) تقسیم می کنند. عمل اصلی گلبولسفید مبارزه با عفونت و حذف عوامل خارجی و مزاحم از بدن است و در مواقع آلرژیها هم این سلولها مسئول بروز واکنش هستند.

شمارش WBCها دو جزء دارد:

یکی مقدار کلی گلبولهای سفید در یک میلیلیتر خون و دوم شمارش جزء به جزء این سلولها، چون گلبول های سفید خون، پنج نوع مختلف دارند که کم و زیاد شدن هر کدام از این انواع، معنی خاص خود را خواهد داشت.

 در خون WBC مقادیر طبیعی

در بزرگسالان و بچههای بالاتر از ۲ سال مقدار گلبولسفید بین ۷ تا ۱۰ هزار در هر میلیلیتر خون طبیعی است.

محدوده خطر

WBCکمتر از ۲۵۰۰ و بیشتر از ۳۰۰۰۰ نشاندهنده بیماریهایی هستند که میتوانند گاهی خطرناک باشند.

چه عواملی باعث افزایش  WBC می شود؟

افزایش گلبول سفید، لکوسیتوز نام دارد و به مقادیر بالاتر از ۱۰هزار گفته می شود که به طور معمول نشاندهنده عفونت، التهاب، تخریب بافت بدن، لوسمی یا سرطان خون است. ضربه و جراحت، استرس و تب هم مقدار WBC را افزایش می دهد.

چه عواملی باعث کاهش WBC  می شود؟

لکوپنی یا کاهش گلبول سفید به مقادیر کمتر از ۴ هزار گفته می شود که معمولا در اثر نارسایی مغز استخوان، مسمومیت دارویی ، عفونت بسیار زیاد، سوءتغذیه، بیماریهای خودایمنی و ایدز به وجود می آید. در بسیاری از انواع نارسایهای مغز استخوان، مثلا بعد از شیمی درمانی، رادیوتراپی و … هم این مقدار کاهش می یابد.

 در این آزمایش تعداد گلبول های سفید در هر میلی متر مکعب خون شمرده می شود.

-مواد و وسایل لازم

• لام هموسیتومتر و لامل سنگی مربوط به آن
• ملانژور مخصوص شمارش گلبول های سفید
• لوله لاستیکی
• محلول ویوله دوژانسیون در اسید استیک (مارکانو)
• پنبه و الکل
• لانست
• میکروسکوپ

۱ – محلول ویوله دوژانسیون در اسید استیک

محلول ویوله مادر: یک گرم ویوله وژانسیون در ۱۰۰ میلی لیتر آب مقطر. محلول مصرفی ۵ میلی لیتر ویوله مادر به اضافه ۴۹۵ لیتر اسید استیک ۲۰ در هزار.

این محلول اسیدی ضمن رنگ آمیزی گلبول های قرمز را همولیز می کند و آسیبی به گلبول های سفید نمی رساند.

۲ – دیگر لوازم

توضیح در باب لوازم مورد نیاز همان است که در باب شمارش گلبول های قرمز آورده شد مگر ملانژور مخصوص شمارش گلبول های سفید که از نظر شکل مثل ملانژور مخصوص شمارش گلبول های قرمز است با این تفاوت که به جای علامت ۱۰۱ در اینجا علامت ۱۱ ثبت شده است و حجم حباب کمتر است و گرانول موجود در داخل حباب سفید رنگ است و نهایتا̋ اینکه ملانژور مخصوص شمارش گلبل های سفید خون را به نسبت یک به بیست رقیق می کند.

-روش کار

در این آزمایش نیز ابتدا  خونگیری توسط لانست انجام می گیرد و خون در ملانژور ۲۰ بار رقیق و و خوب مخلوط می گردد. آنگاه یک قطره از محلول را دور ریخته و سپس یک قطره در زیر لامل قرار دهید. در این آزمایش از بزرگنمایی ۱۰ میکروسکوپ استفاده می شود و خانه های شماره ۱ و۳ و۷ و ۹ و یا به عبارتی خانه های بزرگ ۱۶ تایی که در چهار  گوشه صفحه قرار گرفته اند تعداد گلبول های سفیدشان شمرده می شوند. مجموع گلبول های شمرده شده در ۴ خانه ۱۶ تایی بزرگ در۵۰  ضرب می شود تا تعداد گلبو ل های سفید موجود در هر میلی لیتر مکعب خون به دست آید.

شمارش گلبول های قرمز خون (Red blood cell count)

شمارش پلاکت ها/ترمبوسیت های خون ( Blood platelet count )

ضد انعقادها (Anticoagulants)