✍رشته ی زیست شناسی سلولی و مولکولی و اهمیت آزمایشگاه و تجهیزات آزمایشگاهی

اکثر واحد های درسی بخش مهمی به اسم آزمایشگاه آن درس دارند و صرفا تئوری گذراندنشان نمی تواند از شما فرد متخصص و با مهارتی بسازد.

تجهیزات آزمایشگاهی در سه دسته طبقه بندی می شوند:

تجهیزات essential: کار، بدون استفاده ازآن غیرممکن  است.

تجهیزات beneficial: کار را بهتر و موثرتر انجام می دهد.

تجهیزات useful: شرایط کار را آسانتر می کند.

باتوجه به تفاوت آزمایشگاه ها خصوصا در دانشگاه ها در داشتن امکانات و تجهیزات مختلف در این مطلب به اصلی ترین و ضروری ترین تجهیزات لازم برای کشت سلول اشاره می کنم.

۱-هود لامینار: برای ایجاد شرایط aseptic به هود نیاز داریم.هود لامینار در سه سطح برای ایجاد ایمنی موثر برای نمونه و کاربر طراحی شده

کلاس ۱ : کمترین میزان از حفاظت را فراهم می کند و برای کار مواد بی خطر غیر سمی استفاده می شود. در این کلاس از هود  هوا بصورت افقی(نسبت به سطح کار ) جریان دارد.

کلاس ۲و ۳ : در این نوع هود های لامینار سطح ایمنی بالاتری رعایت و برای کار با مواد سمی و آلوده استفاده می شود. جریان هوا در این کلاس ها بصورت عمودی( نسبت به سطح کار ) ا معمولا در بیشتر آزمایشگاه ها از هود های کلاس ۲ استفاده می شود.

۲-پیپت:  برای انتقال ایمن مواد از پیپت استفاده می کنیم. پیپت ها در دو نوع شیشه ای و پلاستیکی هستند.

۳- سمپلر: از سمپلر برای برداشتن حجم معین و دقیقی ( به کمک سرسمپلر ها) از مواد یا محلول ها استفاده می کنیم.

۴- inverted microscop:  از تجهیزات مهم و ضروری برای هر آزمایشگاهی می توانیم به میکروسکوپ اشاره کنیم. اما میکروسکوپ مورد استفاده ی ما برای کشت سلول در آزمایشگاه به دلایلی که برایتان  می گویم باید از نوع inverted microscope باشه.

ما از این میکروسکوپ برای “بررسی تغییرات مورفولوژیک سلول ها” و همچنین ” احتمال آلودگی میکروبی” استفاده می کنیم.

حالا چرا میکروسکوپ inverted؟

برای کشت، سلول ها به کف ظرف می چسبند،از طرفی روی آنها محیط کشت قرار دارد و طبیعتا کف و درب ظرف هم خودشون یه ضخامتی دارند. این باعث می شود که تصویر سلول ها روی فاصله ی کانونی عدسی نمی افتد و به خاطر همین ما عدسی را زیر ظرفمان قرار می دهیم که به سلول ها نزدیکتر باشد.

۵- انکوباتور: علاوه بر محیط کشت و موادی مغذی که درآن برای سلول ها فراهم می کنیم، سلول ها نیاز دارند که در شرایط پایداری تقریبا مشابه شرایط بدن نگهداری بشوند.

پس حفظ دمای ۳۷ درجه از اهمیت زیادی برخوردارد. کار اصلی انکوباتور حفظ همین دماست. اما بعضی از انکوباتورها این قابلیت را دارند که درصد اکسیژن ، CO2 و رطوبت را هم برای سلول های ما بطور پایدار حفظ و تامین کنند.

۶-سانتریفیو: کار سانتریفیوژ ایجاد یک نیروی گریز از مرکز است.

به کمک این نیرو سلول ها رسوب پیدا می کنند و می شود آنها را جداسازی و شمارش کرد.

۷-cell counting :برای بررسی زنده مانی سلول ها یا نرخ افزایششون نیاز داریم که آنها را بشماریم.

این شمارش می تواند چشمی یا الکترونیکی باشد.

برای روش چشمی از لام های نئوبار استفاده می کنیم. این لام مشبک است و با شمارش ۱ ml از حجم سلولیمون می توانیم تعداد را به حجم کل تعمیم بدهیم.

در روش الکترونیکی از Electronic cell counter استفاده می کنیم.هرچند که نسبت به روش چشمی بخاطر به حساب آوردن حباب ها به عنوان سلول و همچنین درنظر گرفتن چندین سلول درکنار هم به عنوان یک سلول، میزان خطای بیشتری داره، اما کار را سریعتر انجام داده و زمانی که بیش از ۲ رده ی سلولی داریم می تواند کمک کننده باشد.

۹-یخچال و فریزر °۸۰-: برای نگهداری از مواد موردنیاز برای ساخت محیط کشت در دماهای پایین به یخچال و گاها فریزر °۸۰- نیاز داریم.

۱۰-اوتوکلاو: اتوکلاو یکی از وسایل کاربردی جهت استریل کردن وسایل با ایجاد فشار ۱۰۰Kpa و دمای C°۱۲۱ است.

۱۱-استیرر: استیرر یا همزن مغناطیسی یکی از تجهیزات تقریبا همه ی آزمایشگاه هاست که از اون برای همزدن مایعات استفاده می شود. استیررها معمولا فقط می توانند مایعات در حجم های پایین را هم بزنند. بعضی از آن ها می توانند علاوه بر همزدن ماده ی ما رو در دمای مشخصی برای مدت طولانی(حتی چند روز) در حین هم زدن  حفظ کنند.

اگر در آزمایشگاه مجهزی کار کنید احتمالا استیررهایی را می بینین که همزمان می توانند چند تا ظرف مایع را با سرعت و در دورها و حتی دماهای مختلف هم بزنن.

پلیت ها، فلاسک ها، فالکون ها و تست تیوب ها تجهیزات به حساب نمی آیند اما کار بدون آن ها غیرممکن است و بسته به نوع و حجم کارتان سلول هاتون را باید در یکی از این ابزار کشت

بدین.دراین مطلب با ضروری ترین تجهیزات آزمایشگاه کشت سلول آشنا شدید.

معرفی رشته زیست شناسی سلولی مولکولی

معرفی بازار کار سلولی و مولکولی

معرفی منابع ارشد سلولی و مولکولی

معرفی تجهیزات زیست شناسی سلولی و مولکولی

معرفی دانشگاه های دارای رشته زیست شناسی سلولی و مولکولی در ایران

تحصیل زیست‌شناسی سلولی و مولکولی در خارج از کشور