کاربرد تکنیک های تشخیص و مقابله با آلودگی های قارچی و باکتریایی

این تکنیک ها در کشت و پاساژ سلول ها برای تشخیص آلودگی متقاطع سلولی از اهمیت زیادی برخوردارند.

بکارگیری روش های استریل و در مواقع لزوم استفاده از آنتی بیوتیک های مناسب، روش مناسبی برای جلوگیری از آلودگی های باکتریایی، قارچی و مایکوپلاسمایی است‌. با وجود این همیشه باید محیط کشت را از نظر آلودگی بررسی کرد تا بتوان در موقع مناسب مانع گسترش آلودگی به سلول های دیگر را گرفت. قانون کلی این است که اگر محیط کشتی آلوده شده باید آن آن سریعا از بقیه ی سلول ها جدا کرد و از بین برد. پس بهتر است از سلول های موجود در انکوباتور مقداری هم بصورت فریز شده در نیتروژن مایع نگهداری شود. گاهی بعضی از سلول های آلوده شده مهم هستند و نمی شود آن ها را از دست داد. در این شرایط باید نوع میکروب را تشخیص افتراقی داد و آنتی بیوتیک مناسب و دوز کشنده مناسب آن را بدست آورد و به کمک آنتی بیوتیک مناسب آلودگی را از بین برد.

در آلودگی های باکتریایی تعداد زیادی باکتری شناور در بررسی میکروسکوپی دیده می شود و در دید ظاهری هم محیط کشت فلاسک کدر و غبار آلود است.علاوه بر این باکتری ها در اثر تولید متابولیت های اسیدی به سرعت pH محیط کشت را کاهش می دهند و آن را زرد رنگ می کنند. اگر سلول های کشت داده شده مهم نباشند و یا قبلا مقداری بصورت منجمد ذخیره شده باشند، باید فورا فلاسک موردنظر را دور انداخت و سایر سلول ها را هم از نظر احتمال آلودگی به دقت بررسی کرد. انکوباتور را هم باید تمیز و استریل کرد. در این شرایط علاوه بر ۱۰۰ واحد در میلی لیتر پنی سیلین و ۱۰۰ میکروگرم در میلی لیتر استرپتومایسین می شود به محیط کشت ۲۰۰ میکروگرم در میلی لیتر جنتامایسین یا ۵۰ میکروگرم در میلی لیتر تتراسایکلین اضافه کرد. ولی سلول ها نباید به مدت طولانی در حضور جنتامایسین رشد کنند چون ممکن است باکتری های مقاوم به وجود بیایند.

اگر از پلیت های کشت سلولی چند خانه استفاده می شود و فقط تعداد معدودی از آن ها به باکتری آلوده شدند، باید محیط خانه های آلوده به طور کامل و به دقت خالی شود و با سود ۳-۵ نرمال استریل پر شود و چند دقیقه بعد چند بار شستشو داده شده و خالی شود. اما آلودگی های قارچی بیشتر در ساختمان های قدیمی که سیستم تهویه ی مناسبی ندارند اتفاق می افتد.

معمولا این نوع آلودگی بصورت کرک های منشعب در زیر میکروسکوپ دیده می شود. رشد قارچ ها سریع است و اغلب نمی شود سلول ها را نجات داد و باید فلاسک را سریعا دور انداخت یا انکوباتور را استریل کرد. برای جلوگیری از این نوع آلودگی می شود از فونجیزنون یا آمفوتریپسین B به میزان( ۲/۵ میکروگرم در میلی لیتر) استفاده کرد. باید توجه کرد که نیمه ی عمر این آنتی بیوتیک فقط پنج روز است. برای جلوگیری از آلودگی با مخمرها می شود از آمفوتریپسین یا نیستاتین (۵۰ میلی واحد در میلی لیتر) استفاده کرد.

معمولا آلودگی های باکتریایی و قارچی با افزایش ناگهانی کدورت و تغییر رنگ محیط کشت در اثر تغییر pH محیط شناخته می شود. سلول های آلوده ممکن است مدت کوتاهی زنده بمانند، ولی در نهایت می میرند. بررسی روزمره فلاسک ها و پلیت ها باعث می شود که آلودگی های میکروبی خیلی سریع شناسایی شوند. علاوه بر این آزمون های اختصاصی برای بررسی آلودگی باکتریایی و قارچی باید به عنوان یکی از فرآیند های پایش و کنترل کیفی روزمره مدنظر باشد.