✍ پروتکل/دستورالعمل تست های افتراقی استافیلوکوک ها

 محیط کشت مانیتول سالت آگار، تست کواگولاز و تست DNase برای افتراق استافیلوکوکهای بیماریزا از انواع غیر بیماریزا به کار می رود. استافیلوکوکوس اورئوس مهمترین گونه بیماریزا بوده و از افراد مبتلا به استئومیلیت، عفونت های جلدی، پنومونی، مسمومیت های غذایی و… جداسازی می شود. استرین های بیماریزای استافیلوکوکوس اورئوس کواگولاز مثبت می باشند، در حالیکه گونه های غیر بیماری زا از جمله استافیلوکوکوس اپیدرمیس کواگولاز منفی است. فاکتور کواگولاز با ایجاد لخته فیبرینی و فعالیت ضد فاگوسیتی و ضد آنتی بادی قدرت بیماری زایی باکتری را افزایش می دهد.

مقدمه ای بر استافیلوکوک ها

استافیلوکوکها کوکسی های گرم مثبت به قطر ۵/۰ تا ۵/۱ میکرومتر متعلق به خانواده میکروکوکاسه می باشند، که معمولا بطور نامنظم و خوشه انگور رشد می کنند، مخصوصا زمانیکه در محیط مایع کشت داده شوند.

استافیلوکوک ها فاقد حرکت و بدون اسپور می باشند، آنها قادرند در محیط کشت نوترینت آگار حاوی ۵ درصد نمک رشد کند . تست کاتالاز مثبت و اکسیداز منفی می باشد. اکثر گونه ها نیترات را به نیتریت احیاء می کنند. دمای بهینه برای رشد آنها ۳۷ درجه سانتیگراد است. از میان گونه های متعدد این جنس سه گونه از همه شایعتر و مهمتر است عبارتند از: استافیلوکوکوس اورئوس، استافیلوکوکوس اپیدرمیس و استافیلوکوکوس ساپروفیتیکوس. در سطح پوست، دهان و دستگاه تنفس فوقانی انسان بصورت فلور طبیعی حضور داشته، همچنین در مواردی پاتوژن انسانی محسوب می گردد. استافیلوکوکوس اورئوس مهمترین گونه بیماریزا است و امکان جداسازی آن از پوست و مخاط وجود دارد. کلنی این باکتری در محیط نوترینت آگار یا آگار خونی به اندازه ۱ تا ۳ میلیمتر کدر و به رنگ زرد طلایی می باشد. این باکتری مقاوم به نمک بوده و در محیط های حاوی ۱۰ درصد نمک طعام رشد می کند و دارای ۴ ویژگی متمایز زیر است:

• همیشه آنزیم کواگولاز تولید می کند
• قدرت تخمیر مانیتول را داشته و ایجاد اسید می نماید
• در محیط آگار خونی همولیز بتا ایجاد می کند( به دلیل وجود آلفاتوکسین)
• ایجاد رنگدانه زرد طلایی می نماید

دو گونه دیگر فاقد آلفاتوکسین بوده(بدون همولیز) و کواگولاز منفی می باشند

استافیلوکوکها بیماری های متنوعی از جمله؛ جوش، کورک، کفگیرک، آبسه، پنومونی، اندوکاردیت، سندرم شوک توکسیک و مسمومیت غذایی ایجاد می کنند. تعدادی از استافیلوکوکها نسبت به پنی سیلین مقاوم هستند، مکانیسم مقاومت باکتری تولید آنزیم بتا لاکتاماز می باشد که با هیدرولیز حلقه بتا لاکتام دار و آن را غیر فعال می کند. استافیلوکوکوس اپیدرمیس گونه غیر بیماریزا بوده، هر چند به عنوان پاتوژن فرصت طلب مطرح می باشد. این باکتری بخشی از فلور طبیعی پوست را تشکیل می دهد. استافیلوکوکوس ساپروفیتیکوس از دستگاه ادراری جدا سازی می شود و در مواردی مسئول عفونتهای ادراری به ویژه در خانمها می باشد.

تشخیص استافیلوکوکها بر دو مرحله استوار است:

جداسازی و افتراق استافیلوکوکها از سایر کوکسی های گرم مثبت نظیر میکروکوکوس ها و استرپتوکوک ها

شناسایی جنس و گونه استافیلوکوکها

مشخصات تشخیصی و افتراقی کوکسی های گرم مثبت

مشخصات تشخیصی و افتراقی گونه های مختلف استافیلوکوکوس

برخلاف استرپتوکوک ها که کاتالاز منفی هستند، استافیلوکوکها کاتالاز مثبت می باشند.

اکثر آزمایشگاه ها استافیلوکوک ها را بصورت استافیلوکوک کواگولاز مثبت ( استافیلوکوک اورئوس) و استافیلوکوک کواگولاز منفی گزارش می کند.

خب فکر می کنم تا حد زیادی با کوکسی ها آشنا شده باشین و کاربرد این باکتری ها را در راستای انجام آزمایش هاتون به خوبی درک کرده باشید

استافیلوکوک ها و تست های افتراقی آنها

تهیه اسمیر و روش ساخت محیط کشت آگار خونی و رنگ آمیزی استافیلوکوک ها