✍ نحوه کار با خرگوش آزمایشگاهی

خرگوش آزمایشگاهی از نظر فیلوژنیک به پریماتها نزدیکتر از جوندگان است و جثه بزرگ آن انجام تحقیقات بدون مرگ را روی این حیوان امکانپذیر می کند و آن قسمت دردناک کشتن حیوان از روند کاری حذف می شود. برای همین در تحقیقات از خرگوش تراریخت که تولید آن به دو دهه قبل برمی گردد به عنوان مدل حیوانی مطالعات متابولیسم لیپوپروتئینها، آترواسکلروزیس، تحقیقات قلبی – عروقی و کاردیومیوپاتی هایپرتروفیک استفاده می شود. این خرگوشهای تراریخت برای تولید فرآورده های دارویی ارزشمند هستند. چون در فاصله بین موش آزمایشگاهی کوچک و پستانداران بزرگ مزرعه ای قرار می گیرد. خرگوش تراریخت کوچکترین حیوانی است که می شود از آن برای تولید پروتئینهای نوترکیب شیر و سرم در دو مقیاس تجاری و آزمایشگاهی استفاده کرد.

با وجود اینکه موش های تراریخت خیلی زیاد به عنوان مدل بیماریهای انسان استفاده می شوند، گزارش هایی داریم که علائم پاتولوژیکی مورد انتظار به دنبال جهش هایی که در جوندگان و با هدف ایجاد مدل بیماریهای انسان ایجاد شده، بروز پیدا نکرده. مثلا بخاطر تشابه ساختاری پروتئین های ماهیچه قلب انسان و خرگوش، شباهت بین جهش های فنوتیپی انسان و خرگوش خیلی بیشتر از انسان و جوندگان است. از کاربردهای خرگوش در مطالعه ی بیماریهای انسان می شود به بعضی از سرطان ها مثل تومور۲-VX نفروبالستوما، فیبرومای بدخیم و لوسمی لنفوبالستیک، بیماریهای عفونی مثل عفونت روده با منشا کمپلوباکتر ژژونی، شاگاس و آنسفالی ناشی از ویروس تبخال، بیماریهای قلب و عروق مثل سختی عروق یا آترواسکلروزیس و به پژوهش های پوستی و بیماری سل هم اشاره کرد.

خرگوش بخاطر حمل و نقل راحت و امکان خونگیری با حجم زیاد به عنوان مدل آزمایشگاهی در مطالعات تولید آنتی بادی پلی کلونال هم استفاده می شود. بهترین سن برای  توليد مثل خرگوش ها ۵ ماهگی تا ۳ سالگیشون است. ولی این نکته را باید یادمان باشد که هر خرگوش نر نبايد بيشتر از ۵ بار در هفته برای توليد مثل استفاده شود. برای کار با خرگوش یا نقل و انتقالش نبايد آن را از ناحيه گوش يا پاها گرفت چون اين مساله باعث زخمی شدنشان می شود. بايد پوست ناحيه گردن را با يک دست و شکم و پا ها را هم با دست ديگر گرفت. طوری که سر حيوان زير بغل فردی که می خواهد با آن کار کند قرار بگیرد. خرگوش های کوچک را می شود از ناحيه کمر و کپل گرفت. برای مقيد کردن طولانی خرگوش ها از جعبه مخصوص مقيد کردن استفاده می شود. از آنجا که خرگوش ها نمی تونند گرما را تحمل کنند باید موقع انتقالشون تهویه ی مناسب فراهم شود.

گاهی در تحقیقات لازم است که حیوان خاصی را دنبال کنیم برای همین باید نشانه گذاری انجام دهیم. برای علامت گذاری دايمی از روش قرار دادن منگنه های کوچک روی گوش و يا خالکوبی استفاده می شود. برای علامت گذاری کوتاه مدت از رنگ هايی مثل فوشين،آکريفلاوين و ژانسين ويوله استفاده می شود. یکی از پرکاربردترین تکنیک ها در مورد خرگوش تزریق به این حیوان است که در نواحی مختلفی انجام می شود. تزريق داخل وريدی از وريد گوش حيوان انجام می شود.حجم محلول تزريقی حداکثر ۱ تا ۵ ميلی ليتر و سر سوزن شماره ی ۲۱ تا ۲۳ است.

تزريق داخل عضلانی: در عضلات پشتی ران حيوان انجام می شود، حداکثر حجم محلول تزريقی ۲.۰ تا۵.۰ ميلی ليتر و سر سوزن شماره ۲۵ است.

تزريق داخل صفاقی :در کنار خط ميانی شکم در اطراف ناف و با سر سوزن شماره ۲۱ انجام می شود.

تزريق زير جلدی: در زير پوست ناحيه گردن يا پشت حيوان با سر سوزن شماره ۲۱ و حدکثر حجم محلول ۵.۱ تا ۵ ميلی ليتر انجام می شود.

اما برای بررسی های آزمایش های انجام شده روی خرگوش بیشتر مواقع به بررسی پارامتر های خونی حیوان نیاز داریم. برای خونگیری از وريد های کناری گوش،وداج، رانی و همچنين پونکسيون قلبی می شه نمونه خون گرفت. حداکثر حجم خونی که می توانیم بگیریم ۱۵ ميلی ليتر است. برای انجام پیوند یا جدا کردن نمونه یا بافت و.. لازم داریم که خرگوش را بیهوش کنیم .برای این کار به وسيله هوشبر های تزريقی مثل تيوپنتال و کتامين يا هوشبرهای استنشاقی اتر می شود خر گوش ها را بيهوش کرد.

نحوه ی کار با حیوانات آزمایشگاهی-بخش اول

نحوه کار با حیوانات آزمایشگاهی (موش) – بخش دوم

نحوه کار با حیوانات آزمایشگاهی(خرگوش)-بخش سوم

نحوه کاربا حیوانات آزمایشگاهی(خوکچه هندی) -بخش چهارم